Αντιγραφή στις Εξετάσεις ή Το Πρόβλημα του Λαθρεπιβάτη

Την Παρασκευή τελείωσε η εξεταστική μου περίοδος με μια απελπιστικά λευκή κόλλα. Ούτε μια πρόταση, ούτε μια λέξη, ούτε μια μουτζούρα (έτσι για το καλό!) δεν αξιώθηκα να κάνω. Υπέροχα! Δεν ξέρω αν φταίει αυτό (ίσως να φταίει αυτό), μα από εκείνη τη μέρα μου καρφώθηκε στο μυαλό μια εξόχως ενοχλητική εικόνα καθώς και μερικές σκέψεις γεμάτες θυμό και κακία που τη συνοδεύουν.
Ξανθιά γκόμενα στα δεξιά μου, ντύσιμο στην τρίχα, βάψιμο νύχτας κι ένα τσαντάκι λεοπαρδαλέ! Το έχει ανοίξει και βγάζει τις σελίδες του βιβλίου μία μία σε σμίκρυνση – επαγγελματική δουλειά. Ούτε το τσαντάκι του Sport Billy να ήταν! Ανετότατα αντιγράφει ότι διαβάζει, μόνο όταν πλησιάζει ο επιτηρητής κάνει διάλειμμα. Την βλέπει όλη η σειρά, και οι δύο προηγούμενες σειρές. Δεν φαίνεται να την απασχολεί, δεν τους ξέρει, δεν την ξέρουν. Δεν έχει πατήσει σε μάθημα, δεν θα τους ξαναδεί πριν την επόμενη εξεταστική, δεν θα την ξαναδούνε. Υπέροχα για δεύτερη φορά!
Φαντάζομαι όλοι θα ξέρετε (αφού όλοι έχετε περάσει από θρανία) για εκείνο τον άγραφο μα απαραβίαστο ηθικό κανόνα που λέει πως ποτέ δεν προδίδουμε τους συμμαθητές μας που αντιγράφουν. Ή καλύτερα: Δεν γινόμαστε καρφιά! Είναι κάτι που μαθαίνουμε καλά από τις πρώτες κιόλας τάξεις του δημοτικού χωρίς κανείς να μας το πει. Μας φαίνεται αδιανόητο κάτι τέτοιο. Η ρετσινιά του χαφιέ είναι η χειρότερη δυνατή τιμωρία.
Ok! Παραδέχομαι πως κατά καιρούς κι εγώ έχω προσπαθήσει να αντιγράψω με σκονάκι (χωρίς μεγάλη επιτυχία – ανάθεμά με – διότι τέτοιος χέστης που είμαι κινδυνεύω να αποκαλυφθώ μόνος μου). Το θέμα είναι πως μεγαλώσαμε πια, και θα πρέπει να ξανασκεφτούμε καλύτερα κάποια πράγματα. Αυτή η κακώς εννοούμενη συναδελφική αλληλεγγύη είναι 100% προβληματική.
Ακόμα κι αν συμφωνήσω πως οι εξετάσεις είναι άδικο σύστημα, πως κάποιοι δουλεύουν και δεν προλαβαίνουν να διαβάσουν, πως ο καθηγητής είναι σπασίκλας, το μάθημα βλακεία, πως «ένα μάθημα χρωστάω τέσσερα χρόνια, πρέπει να πάρω κάποτε και πτυχίο», ακόμα και τότε δεν μπορώ να δικαιολογήσω το σκονάκι. Γιατί αυτή η πρακτική δεν είναι κλεψιά από το σύστημα ή τον καθηγητή (αν ήταν μόνο αυτό μαγκιά σας!) αλλά κλεψιά απέναντι σε όλους τους υπόλοιπους συμμαθητές (συμφοιτητές και πάει λέγοντας).
Όποιος αντιγράφει βάζει τον εαυτό του σε μια προνομιακή θέση σε σχέση με τους άλλους. Αυτός είναι το ξεφτέρι και οι άλλοι τα κορόιδα! Αν το σύστημα είναι άδικο, τουλάχιστον είναι άδικο με όλους. Η ανισότητα απέναντι στους κανόνες είναι η χειρότερη αδικία. Σε αυτή την περίπτωση το κέρδος κάποιου είναι ζημία για όλους τους άλλους. Και δεν μιλάω μόνο σε ηθικό επίπεδο.
Ξέρετε το πρόβλημα του λαθρεπιβάτη; Φανταστείτε κάποιον που χρησιμοποιεί τα μέσα μεταφοράς χωρίς να πληρώνει εισιτήριο. Δεν θα καταρρεύσει το δίκτυο συγκοινωνιών από αυτή το διαφυγών κέρδος αλλά τι θα γινόταν αν οι περισσότεροι κάνανε το ίδιο; Αυτό που ισχύει στο παράδειγμα με τα μέσα μαζικής μεταφοράς ισχύει σε όλη την κοινωνική δράση.
Αν οι περισσότεροι αντίγραφαν στις εξετάσεις οι συνέπειες θα ήταν ολέθριες. Υποβάθμιση της αξιολόγησης σημαίνει υποβάθμιση των πτυχίων. Αλλά και υποβάθμιση της γνώσης. Ποιος θα εμπιστευόταν έναν γιατρό αν υποψιαζόταν πως έχει πάρει με τέτοιο τρόπο το πτυχίο του. Και ποιος θα έστρωνε τον κώλο του να μάθει καλά κάποια πράγματα αν μπορούσε να αντιγράψει.
Φιου! Αυτά και άλλα πολλά σκεφτόμουν, εκνευρίστηκα, απογοητεύτηκα και σηκώθηκα να φύγω. Λέτε να γινόταν καλύτερος ο κόσμος αν εγώ γινόμουν χαφιές;