Για τις δικές σου προσωπικές τραγωδίες…

Στην Ελληνοαμερικάνικη Ένωση μέχρι πριν λίγες μέρες φιλοξενούταν την έκθεση φωτογραφίας του Χάρη Παπαδημητρακόπουλου με τίτλο “Ground Zero: Νέα Υόρκη - Ένας χρόνος μετά”. Αν και βρισκόταν στην προσωπική μου λίστα με τα “have to go” γεγονότα στην πόλη , αξιώθηκα να πάω την τελευταία μέρα – μισή ώρα πριν κλείσει. Ήμουν εντελώς μόνος στις δύο αίθουσες της έκθεσης – κάτι που σπάνια έχω την τύχη να απολαμβάνω σε εκθέσεις – και άκουγα από το mp3-player του κινητού μου το Goodbye Blue Sky των Pink Floyd (τραγούδι που είχε απαγορευτεί η αναπαραγωγή του σε ραδιοφωνικούς σταθμούς στις ΗΠΑ για ένα διάστημα μετά την 11/9/2001).

Γράφω αυτά προσπαθώντας να περιγράψω τις συνθήκες που με μεταμόρφωσαν από βιαστικό περιηγητή εκθέσεων σε συναισθηματικά φορτισμένο ακίνητο αγαλματάκι μπροστά από κάθε φωτογραφία. Σίγουρα δεν ήταν η καλλιτεχνική αξία ή η πρωτοτυπία των φωτογραφιών η αιτία – οι περισσότερες δεν ήταν παρά απλή «δημοσιογραφική» απεικόνιση του τοπίου και των περαστικών. Μα καθώς κοιτούσα ανθρώπους να στηρίζονται στα συρματοπλέγματα ενός τεράστιου εργοταξίου και να αφήνουν λουλούδια ή σημαιούλες ή να γράφουν κάρτες σε ανθρώπους που δεν θα τις λάβουνε ποτέ, κατάλαβα πως η ανέκφραστη όψη μου είχε ραγίσει από ένα κύμα συγκίνησης.

Όταν έφυγα πια από εκεί, αναρωτήθηκα πόσο τελικά μας έχει επηρεάσει εκείνη η ημέρα; Όχι σε πολιτικό επίπεδο – αυτό είναι αναμφισβήτητο. Πόσο βαθιά μέσα μας χαράχτηκαν οι εικόνες των αεροπλάνων να πέφτουν πάνω στου Δίδυμους Πύργους, τα έκτατα δελτία, οι κραυγές, ο τρόμος σε ζωντανή μετάδοση; Υπάρχουν συλλογικά βιώματα; Συλλογική μνήμη; Και πόσο ισχυρή είναι; Η ιστορία αλλάζει εμάς ή εμείς την ιστορία;
(Ναι, ξέρω, οι απαντήσεις δεν είναι ποτέ μαύρο ή άσπρο…)

Είχα διαβάσει μια συνέντευξη του Γούντι Άλεν πριν 2-3 χρόνια στην οποία τον είχαν ρωτήσει για το πόσο έχει αλλάξει η ζωή των πολιτών στην Νέα Υόρκη μετά την 11/9. Απάντησε πως πέρα από τα αστυνομικά μέτρα δεν νομίζει πως έχει αλλάξει κάτι ουσιαστικό, όλοι βιάζονται το ίδιο, οι ταξιτζήδες συνεχίζουν να βρίζουν, οι χρηματιστές να χάνουν τα λεφτά τους από τον κύριο Dow Jones κτλ. (αν εξαιρέσουμε τις οικογένειες των θυμάτων φυσικά). Όλοι σοκαρίστηκαν τις πρώτες μέρες μα στη συνέχεια η πόλη επιβάλει τους δικούς της ρυθμούς ξανά. Προσωπικά νομίζω πως αυτή η άποψη είναι η πιο κοντινή στην πραγματικότητα.

Όμως αν δεν έχει αλλάξει η ζωή των Νεοϋορκέζων, ούτε η δική μας θα πρέπει να έχει αλλάξει. Η έκθεση όμως; Η συγκίνηση; Μια φράση μου καρφώθηκε στο μυαλό: Ένας τόπος μιας μεγάλης τραγωδίας οπού μπορεί ο καθένας να πάει για να κλάψει για τις δικές του προσωπικές τραγωδίες…

[ερώτηση δίχως απάντηση: ξέρετε ποιοι είναι οι πιο ευσυγκίνητοι στις κηδείες;]